ქართული სუფრის ”რომაული” არდადეგები

(ჟურნალ ფლეიბოიდან)

გიორგი მეტრეველი

არ იქნება უხერხული, თუ ვიტყვით, რომ ”რომაელებივით” ქეიფს, ანუ ბოლომდე, დაცემამდე ქეიფს ქართველები იმდენად შევეჩვიეთ, ხშირად უხერხულ მდგომარეობასაც ისევე კარგად ვეგუებით, როგორც ყოველდღიურ საქმიანობას. საერთოდ იანვარი (და მეტისმეტად რტულ შემთხვევებში თებერვალიც) მძიმე თვეა, იქიდან გამომდინარე, რომ მთელი ქალაქი ღვინისა და ქართული შეჭამანდების ”სურნელებით” ივსება, ქუჩებში კი არა ერთხელ წააწყდებით ”სუფრული” მხატვრობის ნამდვილ შედევრებს... პირდაპირ ასფალტზე, თანაც მთელი ”მენიუთი” და ფერთა გრადაციებით. ეს ჩვენი ”მთვრალი ჭირი” მაინც ისეთი ”ვაია”, რომელიც სხვის ”უის” მართლაც გვირჩევნია... მოკლედ ჩვენების ”სუფრული” სირცხვილები ბოლომდე უნდა ავიტანოთ, შემდეგ გავიტანოთ (ოღონდ სასურველია არა ფეხებით წინ, არამედ მხრებზე გადაკიდებული და ისიც ტაქსამდე). მოკლედ, ამ რჩევებს მათ მივუძღვნი, ვინც სუფრაზე ერთიდაიგივე სადღეგრძელოს ფაზაშია შესული და ვერაფერ ახალს ვეღარ იგონებს. ასეთი ბევრი მინახავს, გინდ სუფრის დასაწყისში, გინდ ქეიფის შუა ფაზაში და გინდ სუფრის ბოლოს (ან სუფრის ქვეშ). მაშ ასე, თქვენს წინაშეა ქართული სუფრის ”რომაული” არდადეგები და რჩევები, თუ როგორ დავაღწიოთ თავი უხერხულ სიტუაციებს:

1) პირველ ვარიანტში მთავარი ორიენტირია ცა. თუ თავს ზემოთ ცა ნაცრისფერი რუხი ღრუბლებით არის გადაჭედილი, ესე იგი საცაა დილა გათენდება. თუ თქვენს თავს ზემოთ ასფალტია, ესე იგი ცა აშკარად სულ სხვა მხარესაა. თუ ”ცა” გადათეთრდა - უკვე ”მოვედით”. თუ კაფელისაა, გამოსაფხიზლებელში ხართ. თუ იგივე ”ცა” ერთი ხელის გაწვდენაზეა და თანაც ხისაა, ეს ცუდი ნიშანია.

2) გულდასმით შეისწავლეთ მთვარის ფაზები. რჩევის ეს ნაწილი მიხეილ ცაგარელისა და სხვა ვარსკვლავთმრიცხველების ფანებს გაუადვილდებათ, და მაინც, ზედმეტი ცოდნა მეტ შანსს მოგცემთ, სიტუაციაში სწრაფად გამოერკვიოთ. თუ მთვარე და ვარსკვლავები ქუჩის დროშებზეა გამოსახული, ეს ნიშნავს, რომ თქვენ უცხო ქვეყანაში ხართ. თუ დროშებზე შენობებია გამოსახული, საელჩოს ტერიტორიაზე ხართ. თუ მთვარე ცაზეა გამოკიდული, მაგრამ ორია, უეჭველი ან სხვა პლანეტაზე ხართ, ან უნდა სასწრაფოდ გამოიძინოთ, ძილის შემდეგ ყველაფერი გაგივლით.

3) მიაყურადეთ და მოუსმინეთ ხმაურსა და ფაჩუნს. თუ გარშემო მობილურები წკავწკავებენ, ესე იგი თქვენს ირგვლივ დიდი ცივილიზებული ქალაქია, ხოლო თუ ადამიანები, უეჭველი ჩინეთში ხართ ან იაპონიაში, ან ვიეტნამში ან კორეაში. გამყიდველებისა და ვაჭრების თვალის ჭრილის ზომის მიხედვით შეგიძლიათ სახლამდე მანძილიც დაადგინოთ. ასევე წარბების მიხედვითაც. მათ ფულის რომელიმე კუპიურა უჩვენეთ, დანარჩენი ადვილია: რაც უფრო მაღლა აიწევს წარბი და დაიმანჭება სიფათი, მით უფრო შორია სამშობლო.

4) გამოარკვიეთ დრო. თუ ადამიანებს თეთრი ყელსახვევები უკეთიათ, ისმის სიგნალები და შეძახილები ”მიშა ჩაიფსი”, ესე იგი სადღაც შორიახლოს ოპოზიციის კუტოკი ბირჟაობს, მიკროფონთან კი ისევ გაჩეჩილაძეა. ამ კონკრეტულ შემთხვევაში წარმოსთქვით ”არ მეშინია”, თეტრი ”პლატოკი” მოიცვით ყელზე და უმალ ფეხზე წამოგაყენებენ და შეიძლება მოშიმშილეთა კარავში გამოძინება და დანაყრებაც მოახერხოთ _ ეს ”ეროვნული მნიშვნელობის” საქციელიც იქნება და ”გმირობაც”. თუ თქვენს უკან სადმე ჯოჯრ ბუშის პლაკატი მოსჩანს, ჩქეფენ შადრევნები და თავს ევროპელად გრძნობთ, ესე იგი ჯერ ისევ ”მიშა მაგარიას” ეპოქაა, ხოლო თუ პალანკინებზე შესკუპებული ”მეფე” აუარება ყმა-მონებითა და სამღვდელოებით გარშემორტყმული ჩაგიქროლებთ, ესე იგი ოპოზიციამ გაიმარჯვა და პრეზიდენტობა გაუქმდა. ”მეფის” წინაშე ქედის მოხრა არ დაგავიწყდეთ.

5) თუ არ გსურთ ღამე ექსტრემალურ პირობებში გაათენოთ, შინაგან საქმეთა სამინისტროს წინ დიდი კოცონი გააჩაღეთ. შედეგი არ დააყოვნებს.

6) ბუნების ნობათით ტკბობა იქ შეგიძლიათ, სადაც გლეხები მჟავე მწნილს ყიდიან. დაგემოვნება მათთან ”გრეხი” არ არის. ესეც თქვენი ”ზაკუსკა”.

8) თუ ლიფტს ელოდებით, ხოლო ლიფტზე 40 კაცია გადმოკიდებული, ესე იგი სასწრაფოდ უნდა გადახვიდეთ რელსებიდან, თქვენსკენ ტრამვაი მოექანება.

9) დაიმახსოვრეთ, გველები თავს მხოლოდ იმ შემთხვევაში გესხმიან, თუ მათ სოროს ჩიჩქნით. აქედან გამომდინარე, თუ თქვენ მიწის ქვეშ აღმოჩნდით და აშკარად გესმით შიშინი - ეს მეტროა.

10) და ბოლოს, ასეთ მდგომარეობაში რომ აღარ აღმოჩნდეთ, დასალევს ”ზაკუსკა” მიაყოლეთ, ეს დედა არღნიანი. ვიდრე სხვის ”დღეგრძელობასა” და ჯანმრთელობას დალოცავთ, ჯერ საკუთარ დღეგრძელობაზეც იფიქრეთ...ზოგჯერ მაინც...თუნდაც ათასში ერთხელ.